Intrekken aansprakelijkheid 403 verklaring bij
overnames
Bij
overnames wordt een zogeheten 403 verklaring wel eens over het hoofd gezien.
Jaren later kan de aansprakelijkheid hieruit alsnog voor problemen zorgen.
Inhoud 403 verklaring
Bij een 403 verklaring neemt een moedervennootschap de
aansprakelijkheid op zich voor schulden van een dochtervennootschap. De naam
verwijst naar de wet, artikel 2:403 Burgerlijk Wetboek. De dochtervennootschap
hoeft hierdoor geen eigen jaarrekening te publiceren. Schuldeisers worden voor
dit gebrek aan inzicht bij de dochtervennootschap gecompenseerd door de
aansprakelijkheid van de moedervennootschap.
Kenmerken 403 verklaring
Vrijstelling van de jaarrekening
De dochtervennootschap die onder een 403 verklaring valt, hoeft geen
afzonderlijke jaarrekening te publiceren. De moedervennootschap stelt een
jaarrekening op waarin ook de financiële gegevens van de dochtervennootschap
zijn opgenomen. De groepsband is hierbij van belang, de moedervennootschap
heeft een controlerend belang.
Als de 403 verklaring niet aan de wettelijke vereisten voldoet, geldt onder
andere de vrijstelling voor de publicatie niet en moet de dochtervennootschap
zelfstandig de jaarrekening publiceren. Heeft zij dat niet gedaan, dan kan
bestuurdersaansprakelijkheid dreigen.
Aansprakelijkheid
Door een 403 verklaring wordt de moedervennootschap hoofdelijk aansprakelijk
voor de schulden van de dochtervennootschap. Dit betekent dat schuldeisers van
de dochtervennootschap zich zowel tot de dochtervennootschap als de
moedervennootschap kunnen wenden voor betaling van schulden.
Een 403 verklaring ziet alleen op schulden uit rechtshandelingen. De tekst luistert nauw en moet overeenstemmen met de wet. Bij (vaak tekstuele) afwijkingen is de kans groot dat deze niet kwalificeert als een 403 verklaring: wel aansprakelijk, geen vrijstelling, een dubbele teleurstelling.
Voorwaarden en procedures
Voor een 403 verklaring gelden bepaalde voorwaarden en procedures. Eerst moet
de schriftelijke verklaring gedeponeerd worden bij de Kamer van Koophandel.
Daarnaast moeten de aandeelhouders van de dochtervennootschap (gezamenlijk)
jaarlijks een zogeheten instemmingsverklaring afgeven en deze eveneens (tijdig)
deponeren. Met name de jaarlijkse instemmingsverklaring wordt regelmatig
vergeten, waardoor niet voldaan wordt aan de voorwaarden.
Intern moet de dochtervennootschap een eigen administratie voeren. De
moedervennootschap moet jaarlijks de geconsolideerde jaarrekening deponeren.
Waar kan ik zien of een 403 verklaring is gedeponeerd
De verklaring wordt gedeponeerd bij het handelsregister van KVK. Dit blijkt uit
het overzicht van de zogeheten concernrelaties.
Intrekken 403 verklaring in een overname
Een overname beëindigt de 403 verklaring niet automatisch. De
moedervennootschap blijft dus aansprakelijk voor de schulden van de
dochtervennootschap, ook vele jaren later.
In de praktijk blijft soms pas na jaren van het bestaan. Soms is dit voor
schuldeisers een gouden kans. De rechtspraak op dit punt is zeer casuïstisch.
Door tijdige intrekking kunnen veel zorgen voorkomen worden.
Intrekking van de 403 verklaring kent twee fasen
Lopende aansprakelijkheid
De moedervennootschap trekt de aansprakelijkheid direct in. De
dochtervennootschap wordt (weer) zelfstandig publicatie plichtig. Deze
intrekking kan ook plaatsvinden als de dochtervennootschap nog deel uitmaakt
van de groep.
Overblijvende aansprakelijkheid
De intrekking van de lopende aansprakelijk beëindigt de aansprakelijkheid uit
het verleden niet. Hiervoor blijft de moedervennootschap aansprakelijk.
De moedervennootschap kan de overblijvende aansprakelijkheid intrekken door een
daartoe strekkende verklaring aan het handelsregister gevolgd door een
aankondiging in een landelijk dagblad. Gedurende twee maanden kunnen schuldeisers
verzet aantekenen. Is geen verzet aangetekend, dan is de aansprakelijkheid van
de moedervennootschap daarmee geëindigd.
De mogelijkheid tot intrekking van de overblijvende aansprakelijkheid
bestaat alleen als de dochtervennootschap buiten de groep geplaatst. Of de
groepsband verbroken wordt, valt niet altijd direct vast te stellen. Bij een
verkoop van alle aandelen is dit duidelijk. Maar bij een joint venture of
gedeeltelijke overname zal het afhangen van de afspraken. Ook bij een
certificering van de aandelen in de dochtervennootschap zal afhangen van de
voorwaarden of de groepsband is verbroken.
De wet biedt de intrekking van de overblijvende aansprakelijkheid overigens alleen als sprake is van een 403 verklaring die geheel voldoet aan de weet. Er is dus een extra risico als niet toegestane, vaak tekstuele, afwijkingen in de verklaring waren opgenomen.
Specifieke aandachtspunten bij een overname
De verkoper zal in de regel de aansprakelijkheid willen intrekken na de overname. Dit is mogelijk na afronding van de overname, er kan niet op geanticipeerd worden. Verkoper en koper moeten dus afspraken maken over de draagplicht voor het geval in de tussenliggende periode aanspraken ontvangen worden.
Ook zal moeten worden nagegaan in het kader van de overname of aan alle voorwaarden voor de 403 verklaring steeds is voldaan en terecht een beroep op de vrijstelling is gedaan.
Meer weten ?
Een 403 verklaring kent voordelen, maar brengt ook aansprakelijkheid en
risico’s met zich mee. Deponeren en intrekken van de verklaring moet zorgvuldig
plaats vinden.